Đề bài: Bình luận câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách”
Dân tộc ta lớn lên trên dải đất hình chữ S bên bờ Thái Bình Dương đầy sóng gió. Dân tộc Việt Nam đã phải chịu biết bao thiên tai địch họa: giặc giã, bão lụt, hỏa hoạn, mất mùa, đói kém… Mỗi lần vượt qua một khó khăn, nhân dân ta lại nhắc nhở nhau cách sống.
Lá lành đùm lá rách
Chúng ta cần tìm hiểu ý nghĩa, giá trị của câu tục ngữ này để hiểu đúng thông điệp mà tổ tiên để lại?
Câu tục ngữ gợi lên bài học về đạo đức làm người, về mối quan hệ giữa người với người. Con người trong cuộc sống, có người, có lúc gặp khó khăn, thiếu thốn, gian khổ. Khi đó nếu chỉ xoay xở một mình sẽ khó vượt qua. Trong hoàn cảnh đó, sự giúp đỡ của mọi người, sự sẻ chia của người khác là rất quan trọng. Hỗ trợ nhau lúc hoạn nạn là lối sống cần thiết, nhân ái.
Xét về giá trị của câu tục ngữ, ta thấy có giá trị thiết thực. Nói “Lá lành đùm lá rách” là nói đến thái độ nhường cơm, sẻ áo giữa những người cùng cảnh ngộ, trong cùng một cộng đồng trên một đất nước. Tuy có “lành”, có “rách” nhưng cũng là “lá”. Đây là chia sẻ, đây là cảm thông. Khi một người gặp khó khăn, những người không gặp khó khăn cùng nhau giúp đỡ, đó là “lá lành đùm lá rách”. Sự giúp đỡ của mỗi người có thể không nhiều nhưng khi nhiều người chung sức lại thì sự giúp đỡ đó trở nên rất ý nghĩa, có thể giúp người gặp khó khăn vượt qua cơn hoạn nạn. Khi một phường, một khu vực khó khăn, các vùng lân cận chung tay, mỗi người một chút, mỗi nhà một chút, mỗi phường, mỗi tỉnh, mỗi huyện một chút, kết quả rất tốt.
“Lá lành đùm lá rách”, đó là lối sống, đạo lý từ xa xưa của người Việt Nam. Có lẽ chính vì vậy mà dân tộc Việt Nam đã vượt qua muôn vàn khó khăn tưởng chừng không thể vượt qua để vừng vàng trường tồn mãi mãi. Người ta nói: “Đói một miếng, no một gói”. Lúc khó khăn, ai khó khăn hơn cũng chia sẻ với người khó khăn hơn. Giá trị nhân bản là ở đó.
Trải qua hơn ba mươi năm chiến tranh và hai thập kỷ qua, truyền thống “lá lành đùm lá rách” càng được nhân dân ta phát huy mạnh mẽ. Chỉ tính riêng trong những năm gần đây, ở nước ta đã biết bao lần thiên nhiên gây ra những thảm họa kinh hoàng. Bão tàn phá miền Trung, rồi lũ lụt ở đồng bằng Nam Bộ… ruộng đồng tan hoang, lúa, hoa màu mất trắng, nhiều nhà cửa, bệnh viện, trường học… bị tàn phá. sự hủy bỏ. Khi miền Trung, miền Nam gặp khó khăn, gian khổ, cả nước quan tâm theo dõi, kịp thời chia buồn, cứu trợ. Nhờ sự vào cuộc kịp thời của cả nước, trong đó có TP.HCM, dần dần những khu vực này đã trở lại cuộc sống bình thường. Tin lũ lụt vừa được công bố, lời kêu gọi đã được gửi đi, và đã có phản hồi ngay lập tức. Có em đóng góp hàng triệu đồng vào quỹ cứu trợ, cũng có em tự tay mang một, hai nghìn đồng bạc dành dụm được từ tiền ăn sáng để góp một phần nhỏ.
Ở một khía cạnh nào đó, hành động “Lá lành đùm lá rách” không chỉ có ý nghĩa giúp đỡ người khác, mà còn là giúp đỡ chính mình. Thường khi gói bánh, lá lành ở ngoài, lá rách ở trong để gói. Gói như vậy thì bánh mới kín, mới cứng. Giúp đỡ người khác, chia sẻ với người khác để người khác, làng khác, tỉnh khác… vượt qua khó khăn, đứng vững, chính là góp phần đưa đất nước đứng vững và vượt lên. Cuối cùng, thành quả tốt đẹp đó là do mọi người cùng hưởng. Vì vậy, “Lá lành đùm lá rách” không còn là phương châm hành động cá biệt, nhất thời mà đã trở thành lối sống tốt đẹp trong cuộc sống của chúng ta. Mỗi ngày, có những người lặng lẽ quyên góp một ít tiền và quần áo cho trại phong, trại nuôi dưỡng người già neo đơn, cô nhi viện, gia đình khó khăn, người tàn tật, v.v… Nhân dịp năm mới , người dân trong phường thấy xót xa chia sẻ với những người nghèo khổ, túng thiếu.
“Lá lành đùm lá rách”, câu nói xưa chỉ có nghĩa hẹp là kêu gọi sự đùm bọc lẫn nhau trong một nhà, một họ, một xóm làng. Càng về sau, cùng với sự phát triển của đời sống, sự hiểu biết của con người, ý nghĩa của câu nói càng mang nội dung nhân đạo sâu sắc, rộng lớn hơn. Đây là một tuyên bố của tình yêu nhân đạo. Trong một xã hội, không có sức mạnh nào lớn hơn sức mạnh của tình yêu thương. Tình yêu thương càng phát triển thành tình cảm chung của mọi người, thành lối sống chung của xã hội thì tội phạm càng giảm, xã hội càng ổn định và tốt đẹp hơn. Cái thiện đẩy lùi cái ác.
Riêng cá nhân tôi, câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách” cũng làm tôi suy nghĩ rất nhiều. Trong trường, trong lớp em có rất nhiều bạn có hoàn cảnh khó khăn. Nhiều bạn đến trường với chiếc áo vá, cái bụng phẳng lì, ngoài giờ học phải làm lụng vất vả để phụ giúp cha mẹ kiếm sống hoặc tự nuôi sống bản thân. Nếu bạn từ bỏ một khoản mua sắm hay chi tiêu không cần thiết, bạn cũng có thể giúp bạn mình vượt qua khó khăn đôi chút. Nhiều người hơn để làm như vậy chắc chắn sẽ có một ý nghĩa lớn hơn.
“Lá lành đùm lá rách” là cách nói sáng tạo và sâu sắc của người xưa. Tục ngữ không chỉ là văn học mà còn là triết học. Sống là phải quan tâm đến người khác, chia sẻ khó khăn với người khác. Đạo lý sống đó thật tốt đẹp mà ngày nay chúng ta cần phải nuôi dưỡng và phát huy.
Xem thêm các bài văn mẫu phân tích và lập dàn ý tác phẩm lớp 9:
Mục Lục Văn Mẫu | Văn học hay 9 theo từng phần:
Các bộ đề lớp 9 khác