Đề bài: Phân tích Ba Cống hiến vĩ đại của Các Mác
Là nhà triết học, nhà lý luận, nhà hoạt động cách mạng lỗi lạc của thế giới, Ph.Ăngghen còn có nhiều đóng góp trên lĩnh vực văn học nghệ thuật. Bài diễn văn đọc trước mộ Mác của Ph.Ăngghen là một bài văn chính luận tiêu biểu và có giá trị. Bài phát biểu ngắn gọn, súc tích, bố cục chặt chẽ, lập luận chặt chẽ, tôn vinh tài năng và tên tuổi nhà cách mạng vĩ đại của thế giới: Các Mác.
Ngay ở phần mở đầu, tác giả đã có cách nêu một tình huống gây sự chú ý đặc biệt cho người đọc: “Chiều ngày 14 tháng 3, lúc ba giờ mười lăm phút, nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số các nhà tư tưởng hiện đại đã ngừng suy nghĩ. “. Câu mở đầu và lời tuyên bố về sự ra đi vĩnh hằng của Các Mác thật xúc động. Cách nói gạch dưới “nhà tư tưởng vĩ đại” “đã ngừng nghĩ” vừa tạo sắc thái kính trọng mà vẫn tạo nên sự trang trọng rất đúng với hình ảnh một người “cả đời cống hiến cho sự nghiệp của giai cấp vô sản”. Cũng giống như những bài viết mang ý nghĩa tiễn biệt, tiếc thương người đã khuất, mở đầu tác giả cũng thể hiện rõ cảm xúc của mình về sự ra đi của Mác: “Rồi, người ta sẽ cảm thấy trống vắng. gây ra bởi cái chết của con người vĩ đại đó.” Ngôn ngữ ngắn gọn nhưng có sức biểu cảm sâu sắc, có khả năng đánh thức tình cảm bao la của người đọc đối với vị lãnh tụ.
Riêng phần 2, tác giả dành phần lớn bài viết để ghi lại những đóng góp to lớn của Các Mác.
Trước hết là tìm ra quy luật phát triển của lịch sử loài người: con người trước hết phải có cơm ăn, áo mặc, chỗ ở, sau đó mới có thể làm chính trị, khoa học, nghệ thuật. và tôn giáo. Đó cũng là một logic đơn giản mang ý nghĩa biện chứng. Thể chế nhà nước, quan điểm pháp luật, nghệ thuật, tôn giáo phải xuất phát từ sự phát triển kinh tế, từ những điều kiện vật chất trực tiếp và cụ thể. Việc so sánh với quy luật phát triển thế giới hữu cơ của Đác-uyn cùng với nghệ thuật liệt kê đã làm tăng sức thuyết phục và tính vĩ đại cho cống hiến của C.Mác.
Cống hiến thứ hai là tìm ra các quy luật vận động của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa hiện nay và của xã hội tư sản do phương thức đó sinh ra. Đặc biệt là việc phát hiện ra giá trị thặng dư – phần giá trị dôi ra trong sản phẩm so với số tiền bỏ ra để tạo ra sản phẩm đó.
Đóng góp thứ ba là những khám phá khoa học có tác động cách mạng đối với công nghiệp, đối với sự phát triển lịch sử nói chung. Khi nêu đóng góp thứ ba của Các Mác, tác giả định chia thành hai đoạn nhỏ:
Đoạn một khẳng định con người khoa học ở Các Mác; đoạn hai khẳng định con người cách mạng ở Các Mác. Một điều đặc biệt là mối quan hệ biện chứng giữa khoa học và cách mạng: “Khoa học đối với C.Mác là động lực lịch sử, động lực cách mạng”. Mác là một nhà khoa học, nhưng trước hết ông cũng là một nhà cách mạng. “Chiến đấu là một hành động tự nhiên của Marx”. Ông cũng là người đầu tiên mang đến cho giai cấp vô sản ý thức về địa vị và yêu sách của mình. Việc trình bày ba cống hiến của C.Mác đã được Ăng-ghen sắp xếp chặt chẽ, theo một trình tự lôgic nhất định. Bằng phương pháp nghị luận tăng tiến, người đọc nhận thấy hiệu quả phát triển của mỗi đóng góp của Các Mác. Đóng góp sau lớn hơn, lớn hơn đóng góp trước. Ví dụ, để mở đầu phần giới thiệu của bài cống hiến thứ hai (sau bài thứ nhất) là câu trích dẫn: “Nhưng không chỉ có vậy”. Hay câu chuyển đoạn “Nhưng đó hoàn toàn không phải là cái chính về Mác” để tác giả đi đến khẳng định: “Khoa học đối với Mác là động lực lịch sử, động lực cách mạng”. Những cụm từ như vì, trước hết, nó là… mở đầu đoạn văn không chỉ có tác dụng liên kết đoạn văn mà còn gợi cho người đọc một cách nhìn bao quát, sâu sắc về C.Mác. Lập luận tạo nên sự logic và mạch lạc.
Lời của Engels khi kết thúc, một lần nữa khẳng định lại sự bất tử của tên tuổi và sự nghiệp của C.Mác. Ở đó người đọc cũng nhận ra một tình yêu sâu sắc, sự ngưỡng mộ và niềm tiếc thương vô hạn của Ph.Ăngghen đối với C.Mác. Đó cũng là vinh dự cho chính nghĩa khi Các Mác đứng về phía nhân loại tiến bộ và giai cấp vô sản toàn thế giới để bảo vệ lợi ích của họ.
Xem thêm các bài văn mẫu về phân tích và lập dàn ý tác phẩm lớp 11:
ba-xây-khai-vi-dai-cua-cac-mac.jsp
Các bộ đề lớp 11 khác